જગદીશ જોષી (Kavi Jagdish Joshi)

એક હતી સર્વકાલીન વારતા

ધારો કે એક સાંજ આપણે મળ્યાં અને આપણે હળ્યાં
પણ આખા આ આયખાનું શું?
ખુલ્લી આ આંખ અને કોરી કિતાબ એને ફરીફરી કેમ કરી વાંચશું?

માનો કે હોઠ સ્ હેજ મોરી ઊઠ્યા ને છાતીમાં મેઘધનુષ ફોરી ઊઠ્યાં
પણ બળબળતી રેખાનું શું?

આકાશે આમ ક્યાંક ઝૂકી લીધું ને ફૂલોને ‘કેમ છો’ પૂછી લીધું
પણ મૂગી આ વેદનાનું શું?

માનો કે આપણે ખાધું-પીધું અને માનો કે રાજ! થોડું કીધુંયે રાજ,
પણ ઝૂરતા આ ઓરતાનું શું?

ધારો કે રાણી! તમે જીતી ગયાં અને ધારો કે વાયરા વીતી ગયા
પણ આ માંડેલી વારતાનું શું?

જગદીશ જોષી
જીવનકાળ: ઓક્ટોબર 9, 1932- સપ્ટેંબર 21, 1978
ધારો કે એક સાંજ આપણે મળ્યાં  એમની સમગ્ર કવિતાનો સંગ્રહ


સંબંધ -જગદીશ જોશી, Jagdish Joshi

મને તો લાગી’તી
વિશાળીશી પૃથ્વી જલધિભર આ કુંભ સરખી !
ખીલેલાં પદ્મોની પગથી પર શી ચન્દ્ર સુરભિ.

ત્યહીં વેગે વાયા શિશિર–વરણા વાયુ, હમણાં
ખરેલાં પર્ણોમાં વ્યરથ ભટકે મુગ્ધ હરણાં
તિરાડે પૃથ્વીની સ્વપન સમ એ ક્લાન્ત રઝળે;
હવે તો મારો આ સૂરજ શમતો ર્ હે મૃગજળે.

પલાણે અશ્વોને પવન ત્યમ સંબંધ સરતો…

ધસી આવેલાં હ્યાં સમદર તણાં જે જલ, હવે
કિનારે રેતીમાં અરવ થઇ રેખા, તગતગે.
વ્રણોમાં વ્યાપેલું, સ્મરણ-રણ આખુંય સળગે.

- અને ફૂલો, વૃક્ષો, 000000 તે શુ હવે
રહ્યાં જૂના કેલેન્ડર સમ દીવાલે લટકતાં.

- જગદીશ જોશી

યુવાનીમાં જે સંબંધ સ્વર્ગીય લાગતો હોય, જીવનની એક સોહામણી છબી ચીતરી હોય;   તે કાળક્રમે કેવું શુષ્ક સ્વરૂપ ધારણ કરે છે તેનું આ શબ્દ ચિત્ર કવિતાને વાસ્તવિકતાના સ્તરે ખેંચી જાય છે.

અમે

           

ખોબો   ભરીને   અમે   એટલું   હસ્યાં

કે  કૂવો   ભરીને   અમે   રોઈ  પડ્યાં.

ખટમીઠાં    સપનાંઓ     ભૂરાં   ભૂરાં

કુંવારાં    સોળ    વરસ   તૂરાં   તૂરાં

અમે ધૂમ્મસના દરિયામાં એવાં ડૂબ્યાં

કે   હોડી-ખડક  થઈ   અમને  નડ્યાં.

ક્યાં  છે  વીંટી  અને  ક્યાં  છે  રૂમાલ

ઝૂરવા  કે  જીવવાના  ક્યાં  છે સવાલ !

કૂવો    ભરીને    અમે   એટલું   રડ્યાં

કે  ખોબો   ભરીને   અમે  મોહી  પડ્યાં.  

              

જગદીશ જોષી